Alan adı (domain), internet üzerindeki siteleri tanımlamak için kullanılan, okunabilir bir adrestir. TLD nedirin cevabı ise bu adresin nokta işaretinden sonraki kısmına üst düzey alan adı (TLD) denir. Örneğin “example.com” adresindeki “.com” kısmı TLD’dir. TLD’ler üç ana kategoriye ayrılır: gTLD (generic), ccTLD (country code) ve sTLD (sponsored). gTLD’ler, .com, .org, .net gibi genel amaçlı uzantılardır; ccTLD’ler, belirli bir ülkeye ait .tr, .uk, .de gibi uzantılardır; .gov, .edu gibi sTLD’ler ise belirli kurumlara tahsis edilen uzantılardır. Ayrıca 2010’lardan itibaren ICANN tarafından yeni gTLD’ler de oluşturulmuştur (örneğin .biz, .tech, .online, .store vb.). Bu yeni uzantılar sektör, konu veya marka odaklı isimlendirmeye izin vererek web adreslerine ek esneklik kazandırır.
SEO Performansı Üzerindeki Etkisi
TLD seçimi, arama motoru optimizasyonu (SEO) üzerinde doğrudan bir sıralama faktörü değildir. Google, yeni gTLD’leri .com veya .org gibi geleneksel gTLD’lerle eşit fırsat sunan uzantılar olarak değerlendirir. Google’ın açıklamasına göre “sistemlerimiz yeni gTLD’leri .com ve .org gibi diğer gTLD’lerle aynı şekilde işler; bir TLD’deki anahtar kelimeler aramada avantaj veya dezavantaj sağlamaz”. Benzer şekilde Google Arama Mühendisliği’nden John Mueller da “yeni üst düzey alan adları SEO açısından .com ile eşdeğerdir” diyerek bu görüşü teyit etmiştir. Özetle, TLD uzantısının kendisi bir sitenin Google sıralamasını doğrudan yükseltmez; sıralama için içeriğin kalitesi, bağlantılar ve diğer 200’den fazla sinyal daha belirleyicidir.
Bununla birlikte, TLD seçimi ülkesel hedeflemeye (geotargeting) etki edebilir. Google, ccTLD’leri güçlü bir konum sinyali olarak kullanır. Örneğin bir site “.tr” uzantılıysa Google, bu sitenin büyük olasılıkla Türkiye pazarına yönelik olduğunu varsayar. Bu durumda örneğin “örnek.com” yerine “örnek.tr” kullanmak Google’da Türkiye’deki aramalarda siteyi daha üst sıralara taşıyabilir. Ancak ccTLD’ler yalnızca ait oldukları ülkeyi hedefler; başka bir ülke için ccTLD kullanılarak açık geotarget ataması yapılamaz. John Mueller’a göre, örneğin .fr uzantılı bir site küresel olarak görülebilir, ancak Brezilya’yı hedefleme imkânı yoktur. Geniş coğrafyalar hedefleniyorsa, .com gibi genel bir TLD daha uygundur; ayrıca Google Search Console’dan gTLD’li sitelere hedef ülke ataması yapılabilir. Sonuç olarak, TLD doğrudan sıralamayı etkilemezken, ülke kodlu uzantılar konum bazlı hedefleme için sinyal sağlar.
Marka Algısı ve Güven
TLD uzantısı, marka algısı ve kullanıcı güveni açısından önemli bir bileşendir. Kullanıcılar genellikle .com, .org veya .net gibi uzun zamandır yaygın kullanılan uzantıları gördüklerinde siteye daha çok güvenir ve profesyonel bir imaj oluştururlar. Bir kullanıcı, sıkça kullanılan ve bilinen bir domain uzantısını gördüğünde bu durum kullanıcıda bir güven duygusu oluşturur; özellikle .com, .org veya .net gibi popüler ve güvenilir uzantılar… markanızın daha profesyonel ve güvenilir algılanmasını sağlar. Araştırmalar da .com uzantısının en güvenilir TLD olduğunu ortaya koymaktadır. Binlerce kişiden oluşan bir çalışmada .com, güven puanında birinciliği alırken (.com=3.5 puan) .biz gibi yeni/az bilinen uzantıların bu puanının oldukça düşük olduğu görüldü.
Diğer yandan, yeni ve sıra dışı TLD’ler bazı kullanıcılar için hâlâ ürkütücü olabilir. Anketler, kullanıcıların %70’ten fazlasının .com veya .co.uk gibi tanıdık uzantılara daha çok güvendiğini, yenilere karşı temkinli davrandığını gösteriyor. Bazı internet kullanıcıları yeni gTLD’leri spam veya güvenlik riskiyle ilişkilendirdiğinden, bu uzantılardaki sitelere tıklama oranı (CTR) daha düşük olabiliyor. Örneğin Varn adlı çalışmada, katılımcıların çoğu “.co.uk ve .com’u daha çok güvenirim” derken sadece %20-30’u tüm uzantılara eşit güvendiğini belirtmiştir. Bu durum, yeni TLD kullanan bir sitenin organik sonuçlarda az tıklanma nedeniyle zamanla daha düşük performans göstermesine yol açabilir.
Sonuç olarak, tanınmış bir TLD kullanmak marka imajını güçlendirir, kullanıcı güvenini artırır. Yeni nesil uzantılar ise stratejik olarak marka kimliğini pekiştirebilse de yeterince tanınmamışlarsa güven sorununa neden olabilir. Bu nedenle TLD seçimi, marka konumlandırmasına ve hedef kitlenin algısına uygun şekilde yapılmalıdır.
Pazarlama Stratejilerine Göre TLD Kullanım Örnekleri
TLD uzantıları, markanın mesajını ve sunduğu ürün/hizmeti doğrudan ifade eden araçlar olarak kullanılabilir. Örneğin, büyük markalar kendi isimlerinden oluşan TLD’ler oluşturabilir. Nike, “dotSWOOSH” blogu için .nike uzantısını kullanmaktadır. Benzer şekilde, farklı sektörlerdeki siteler de endüstriyle uyumlu uzantılar tercih edebilir. Bir seyahat acentesi web sitesinde .travel, bir restoranın sitenin sonunda .pizza gibi uzantı kullanması kullanıcıya işletmenin alanını hemen anlatır.
Pazarlama kampanyalarında yeni TLD’ler yaratıcı fırsatlar sağlar. Örneğin, bir teknoloji perakendecisi yılbaşı indirimi için BlackFriday kampanyasını markaadı.blackfriday gibi bir domain ile duyurabilir veya bir yarışma için markaadı.win uzantısını kullanabilir. Müşteri bağlılık programları için .club gibi uzantılar yaygındır; örneğin “AncientComputers.com” adlı retro bilgisayar satıcısının Sadakat Programı sitesini AncientComputers.club olarak kurabileceği önerilmiştir. Yerel hedefleme amaçlı coğrafi uzantılar da örneğin New York merkezli işletmeler için .nyc, Paris’teki markalar için .paris gibi seçenekler sunar.
Ayrıca domain hack yöntemiyle URL’lerde kelime oyunu yapılabilir. Örneğin blo.gs adresi “blogs” kelimesini yansıtır. Bu tür hack’ler marka yaratıcılığını yansıtsa da karmaşık olanları kullanıcı için kafa karıştırıcı olabilir. Özetle, TLD’ler doğru seçildiğinde marka kimliğini pekiştiren ve pazarlamaya destek veren bir araçtır. Özellikle sektör veya kampanya odaklı uzantılar, ziyaretçilerin ne bekleyecekleri konusunda hemen fikir verir.
Yeni Nesil TLD’lerin Avantajları ve Dezavantajları Nedir?
Yeni nesil gTLD’ler (.tech, .online, .store, .ai vb.) bazı önemli avantajlar sunar. Özgün bir uzantı, ziyaretçiye sitenin ne hakkında olduğunu hızlıca bildirir. Shopify’a göre “ilgili bir uzantı, örneğin mücevher satıcısı için .jewelry, sitenin ne sunduğunu açıkça ortaya koyar; .paris ise işletmenin konumunu anlatır”. Buna ek olarak, geleneksel .com alternatifleri tükenmişken, yeni gTLD’ler hâlâ birçok iyi alan adını bulma imkânı verir. Örneğin teknoloji şirketleri uzman bir kimlik için .tech veya .ai, e-ticaret siteleri ise .store, .shop, .online uzantılarını tercih edebilir. Bu, markanın alan adını kısa ve akılda kalıcı tutmaya yardımcı olur. Ayrıca Shopify’ın belirttiği gibi, yeni uzantılar coğrafi veya tematik kampanyalar için ek pazarlama fırsatları yaratır.
Bununla birlikte yeni TLD’lerin bazı dezavantajları vardır. Yukarıda belirtildiği gibi, bilinirlik eksikliği bazı kullanıcılar tarafından güvensiz algılanabilir. Ayrıca ücretsiz veya çok ucuz kayıt imkânı sunan bazı yeni gTLD’ler kötü amaçlı kullanıcılardan yoğun ilgi görebilir. Palo Alto Networks araştırmasına göre, “ücretsiz kayıt sunan bazı TLD’ler kimlik avı (phishing) için en çok tercih edilenler arasında” yer almaktadır. Bu tür uzantılar büyük oranda spam barındırabildiği için e-posta güvenliği ve site güvenilirliği açısından risk oluşturabilir. SEO açısından bakıldığında ise Google yeni TLD’lere özel bir avantaj tanımaz; yani SEO açısından .com, .store veya .online arasında içerik kalitesi gibi faktörler belirleyicidir.
Özetle, yeni TLD’ler markanın mesajını açıkça verebilen cazip bir araçtır, ancak yeterince tanınmamışsa kullanıcı güvenini olumsuz etkileyebilir. Seçim yapılırken hem marka kimliği hem kullanıcı psikolojisi göz önünde bulundurulmalıdır.
Yerel vs. Küresel Hedef Kitleler için TLD Seçimi
Hedef kitle coğrafyasına göre TLD seçimi stratejiktir. Yerel bir pazarı hedefliyorsanız, ülke kodlu uzantılar (.tr, .uk, .de gibi) tercih etmek avantajlıdır. Örneğin Türkiye için .tr kullanmak, Google’a sitenin Türk kullanıcılarına yönelik olduğunu açıkça gösterir. Küçük yerel işletmeler için .tr, .uk veya .us gibi ülkeye özgü alan adı kullanmak, hedef kitlenizi kolayca yakalamanıza yardımcı olur. Google da ccTLD uzantılarını varsayılan olarak o ülkeye yönelik geotarget sinyali olarak değerlendirir.
Küresel çapta kullanıcıları hedefliyorsanız ise .com gibi genel bir uzantı daha uygun olabilir. Nitekim .com, her tür projeye uygun, dünya çapında tanınan en popüler ve güvenilir uzantıdır. MilesWeb’in önerisine göre “Google.com’da başarılı olmak istiyorsanız .com; yalnızca Hindistan piyasasına yönelik iseniz .in uzantısını seçmek avantajlıdır”. Bununla birlikte gTLD’ler için Google Search Console’da hedef ülke atanabilir; böylece .com gibi bir uzantı global açılırken spesifik bir pazarda da optimize edilebilir. Sonuç olarak, hedeflenen kitleye göre TLD tercihi yapmalı; yerel odaklı içeriklerde ccTLD, küresel hedefte ise genel TLD veya gerektiğinde locale gTLD’ler kullanılmalıdır.
Alan Adı Güvenilirliği, Spam Oranları ve Kullanıcı Psikolojisi
Alan adı güvenilirliği, hem SEO hem de kullanıcı davranışı açısından dikkate değerdir. Birçok çalışma, kullanıcıların hatırlaması ve güvenmesi açısından .com’un üstün olduğunu göstermiştir. Gerçekten, kullanıcıların büyük çoğunluğu bilinmeyen bir alan adının sonunda .com bekler; verilen bir sitenin uzantısı ezberlenmeye çalışılırken “.com” tercihi 3.8 kat daha yüksektir. Bu durum, .com dışı uzantıların hatırlanma ve tıklanma oranlarını azaltabilir. Aslında Varn’ın analizine göre, “güven = tıklama oranı = sıralama” prensibi geçerlidir; kullanıcı .com veya .co.uk gibi güvenli uzantılara daha fazla güvendiğinden, yeni TLD’lerde sitelerin CTR’si düşük kalabilir ve zamanla sıralamada gerileyebilir.
Spam ve kötü amaçlı yazılım oranı da TLD’lere göre değişiklik gösterebilir. Palo Alto Networks araştırmasında, binlerce TLD arasında %90’dan fazlası kötü amaçlı kaydın en yoğunlaştığı 25 TLD’de toplanmıştır. Üstelik “ücretsiz kayıt” sunduğu için bazı uzantılar kimlik avı gibi saldırılar için özellikle tercih edilmektedir. Bu nedenle bazı TLD’lerin kötü şöhreti, o uzantıyı gören kullanıcıları olumsuz etkileyebilir. Sonuç olarak, güvenilir bir TLD seçmek, kullanıcı psikolojisi ve güvenlik algısı açısından da önemlidir. Kullanıcılar bilinmeyen uzantılara karşı temkinli olabileceğinden, ihtiyaç duymadıkça çok yeni ve az tanınmış bir TLD yerine popüler seçenekleri tercih etmek genelde daha güvenilirdir.
Artık dilediğiniz tld’yi aşağıdaki linkimizden sorgulatabilirsiniz.
